Cmentarz katolicki – miejska nekropolia

Cmentarz w Serocku powstał w pierwszych latach XIX w. Od tamtego czasu jest jedyną miejską nekropolią – miejscem do którego trafiają w swej ostatniej drodze mieszkańcy miasta i okolic.

W dawnych wiekach pochówki mieszkańców Serocka odbywały się przy kościele farnym oraz na wzgórzu grodowym, gdzie w XVII w. powstała kaplica św. Barbary oraz przy kościele św. Ducha (obie świątynie już nie istnieją). Na początku XIX w., zgodnie z ogólną tendencją lokowania cmentarzy poza granicami miast, powstał obecny cmentarz przy ulicy Warszawskiej.

W 1813 r. cmentarz obwiedziono drewnianym parkanem, w latach 70. XIX w. powiększono i kilkanaście lat później otoczono istniejącym do dziś kamiennym parkanem. Kolejne powiększenie nastąpiło w roku 1947 i nekropolia o kształcie trapezu uzyskała powierzchnię ok. 1,6 ha. W 2022 r. cmentarz powiększono o kolejne 0,5 ha.

Najstarszy zachowany nagrobek, w którym spoczywają członkowie rodziny Gregorkiewiczów, pochodzi z I połowy XIX w. Największym na serockim cmentarzu jest grobowiec Bogusławskich i Smyjewskich. Powstał po 1872 r. dla płk. Adama Bogusławskiego.

Na uwagę zasługują groby ludzi zasłużonych dla miasta, między innymi pierwszego burmistrza po odzyskaniu prawa miejskich w 1923 r. - Józefa Jasiobędzkiego oraz księży. Na cmentarzu znajdują się także groby wojenne, między innymi mogiła Polaków rozstrzelanych przez Niemców w serockim wąwozie 28 lutego 1941 r. W niedalekiej odległości znajdują się groby żołnierzy poległych w 1920, 1939 i 1945 r.

Nekropolia została wpisana do rejestru zabytków 26 lipca 1989 r. pod nr 1385.

 

CIEKAWOSTKA

Grób książąt Radziwiłłów

Na cmentarzu znajduje się grób rodzinny książąt Radziwiłłów z Jadwisina. Pierwszym pochowanym w tym miejscu był mjr AK Konstanty Radziwiłł ps. „Korab”, który został zamordowany przez Niemców w 1944 r., którego szczątki odnaleziono w 1969 r. i złożono na cmentarzu. Pamiątką po pogrzebie bohatera jest duży głaz z inskrypcjami znajdujący się obok powstałego później dużego, granitowego nagrobka.