Folwark, figura, wąwóz – jadwisińskie sekrety

Przy głównej drodze w Jadwisinie – ulicy Szaniawskiego - napotkamy pozostałości zabudowań folwarcznych, przydrożną figurę Św. Stanisława Kostki z Dzieciątkiem a dalej zaczyna się urokliwy wąwóz schodzący do Narwi.

Folwark powstał w XIX w. i był największy spośród folwarków znających się na terenie dóbr ziemskich Zegrze należących do książąt Radziwiłłów. Składał się z wielu mniejszych i większych, murowanych i drewnianych budynków – obór, stajni, stodół, spichlerzy, szop i innych. Szczególnym obiektem był, dziś już nie istniejący, ośmiorak – budynek mieszkalny dla pracowników, który stał przy ulicy Dworkowej – w jego miejscu znajduje się nowy, komunalny budynek mieszkalny. W całości zachowała się między innymi obora należąca do folwarku.

Po II wojnie światowej folwark został znacjonalizowany. Teren przejęło Państwowe Gospodarstwo Rolne, a później Instytut Ziemniaka. Dziś obszar ten jest w większości własnością Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin.

Przy skrzyżowaniu ulicy Szaniawskiego i Dworkowej stoi figura Świętego Stanisława Kostki z Dzieciątkiem. Została wykonana w 1849 r. przez Ludwika Kauffmana dla kościoła w Zegrzu. W 1894 r. po rozbiórce tego kościoła (w jego miejscu powstała cerkiew) figurę przeniesiono do Jadwisina na obecne miejsce. Przez lata rzeźba niszczała, przez jakiś czas była nawet  pomalowana farbą olejną. W 2005 r. staraniem władz gminy została wyremontowana.

Na końcu ulicy Szaniawskiego zaczyna się Wąwóz Szaniawskiego. Ten naturalny parów jest typowy dla wysokiej skarpy nadnarwiańskiej na odcinku między Pułtuskiem a Serockiem. Przez wąwóz wiedzie droga do Zegrzynka – osady, w której był kiedyś dworek, potem młyn i letnisko. W 1977 r. utworzono tam rezerwat przyrody nazywając go od nazwiska znanego dramaturga Jerzego Szaniawskiego mieszkającego w Zegrzynku. Na terenie rezerwatu o pow. 13 ha znajduje się 34 pomniki przyrody, w tym 2 głazy narzutowe.

 

CIEKAWOSTKA

Wzorowy folwark

Folwark Radziwiłłów, zwłaszcza za czasów książąt Macieja Józefa i Macieja Mikołaja (przełom XIX i XX w.), słynął z hodowli bydła i koni. Do wzorowo prowadzonej obory kierowano słuchaczy kursów kontroli obór, a konie pochodzące z majątku zdobywały nagrody na wystawach rolniczych.