31 V Dzień Bociana Białego

Od 2003 r. obchodzimy w Polsce Dzień Bociana, w tym dniu warto podkreślić jego szczególne miejsce w polskiej kulturze i krajobrazie. Obchody te zostały ustanowione przez Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody pro Natura. Nie bez powodu bocian uznawany jest za jeden z symboli Polski. Szacuje się, że w naszym kraju gniazduje blisko 50 tys. par bocianów, co stanowi 25 % światowej populacji tych ptaków.

Gniazda dość często są zakładane są w obrębie osiedli ludzkich – na dachach kominach lub słupach. Jeśli w danym miejscu jest wystarczająco dużo pożywienia, bociany wracają w nie wiele lat z rzędu. Samica składa do 4 jaj, które są wysiadywane przez oboje rodziców ponad miesiąc. Młode uzyskują całkowitą samodzielność po 70 dniach. W sierpniu lub wrześniu bociany odlatują na zimę do południowej Afryki. Powracają w marcu lub kwietniu, często do tego samego gniazda. Żywią się głównie drobnymi gryzoniami, chrząszczami, konikami polnymi, a także kretami, wężami i rybami.

Bociany związane były z wieloma słowiańskimi przesądami. Pojawienie się bociana symbolizowało nadejście wiosny, a jego gniazdo na budynku oznaczało, że domownikom sprzyjać będzie szczęście i obfitość plonów.

Najpopularniejszym wierzeniem związanym z bocianami, które przetrwało do dziś, było przekonanie o przynoszeniu przez te ptaki dzieci. Słowianie uważali bociany za istoty pomocne w zabiegach związanych z pobudzaniem płodności. Ich obecność kojarzona była z miłością, małżeństwem i rodzicielstwem. Jeśli dziewczyna zobaczyła wiosną parę bocianów oznaczało to dla niej szybkie zamążpójście. Ptak latający nad domem zwiastował zbliżające się narodziny. Jeśli w snach lub wróżbach pojawiał się bocian, wiązano to z ciążą lub ślubem. Według jednego ze starodawnych przekonań, niezamężna dziewczyna miała zakaz patrzenia na bociana, żeby nie zajść w ciążę.

W wierzeniach mieszkańców wsi bocian należał do ptaków wieszczych, który zapowiadał określone wydarzenia. Widok białego ptaka oznaczał nadejście suchej pogody, pojawienie się czarnego zwiastowało zbliżającą się słotę. Wczesny lub późny odlot zapowiadał chłodny bądź ciepły sezon. Wzmożony klekot bocianów oznaczał nadejście burzy i ulewy. Pierwszy zauważony wiosną ptak w locie wróżył szczęście w nadchodzącym roku, siedzący bocian – kłopoty zdrowotne. W przypadku gdy stado bocianów przez dłuższy czas krążyło nad skupiskiem ludzi, wróżono że jedna z tych osób umrze.