4 lipca 1920 r. ruszyła bolszewicka ofensywa której celem była polska stolica – Warszawa. W wielu miastach i miejscowościach polskich odbywały się wiece antybolszewickie, w Serocku taki miał miejsce w Domu Ludowym 25 lipca.
Z początkiem sierpnia przystąpiono do fortyfikacji linii obrony na płd. od Serocka. Pomocy saperom pod dowództwem por. inż. Jarosława Odrowąża-Pieniążka udzielili okoliczni mieszkańcy i mieszkańcy Warszawy.
Wieczorem 12 sierpnia bolszewicy dotarli do Łachy. Po ostrzelaniu nieprzyjaciela i uszkodzeniu mostu w Wierzbicy oddziały polskie wycofały się przygotowaną linię obrony. Narew Rosjanie przekroczyli w nocy, a 13 sierpnia pierwsze oddziały bolszewickie wkroczyły do Serocka. Rozpoczęła się obrona Zegrza i Dębego oraz zaciekłe walki na ziemi serockiej.
Walki pozycyjne na linii Jadwisin-Dębe trwały do 16 sierpnia. Tego dnia rankiem Polacy zorganizowali krótki wypad na pozycje bolszewickie. Następnego dnia Wojsko Polskie rozpoczęło natarcie na całym odcinku frontu a kawalerzyści z Dywizjonu Jazdy Ochotniczej „Huzarów Śmierci” wkroczyli i wyzwolili Serock.
18 sierpnia wojska bolszewickie przekroczyły Narew w Wierzbicy i uciekły na wschód. Walki na ziemi serockiej zakończyły się sukcesem Polaków.
Mapy w dziele gen. Sikorskiego, w 1920 r. dowódcy 5. Armii idącej na odsiecz Zegrza i Serocka z Modlina, przedstawiają działania polskie i bolszewickie na dzień 16 sierpnia oraz 18 sierpnia. Były to dni, kiedy ruszała polska ofensywa zwana Bitwą Warszawską.
Zachęcamy do lektury najnowszego numeru „Informatora Gminy Serock 07/2023" w którym znajdą Państwo artykuł poświęcony obronie ziemi serockiej w sierpniu 1920 r. oraz do obejrzenia naszego filmu o tym samym tytule dostępnym na naszym kanale YouTube.
Źródła ilustracji:
• Gen. Władysław Sikorski, „Nad Wisłą i Wkrą”, Lwów-Warszawa-Kraków, Wyd. Zakładu Narodowego im. Ossolińskich 1928, (Polona/BN)
• Infografika przygotowana przez Izbę Pamięci i Tradycji Rybackich w Serocku
• Polona/Biblioteka Narodowa